شهرستان سی سخت

Thirty city hard

سی سخت شهری در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهر یاسوج و در استان کهگیلویه و بویراحمد ایران قرار دارد. این شهر مرکز شهرستان دنا است.جمعیت این شهر در سال ۱۳۸۵، برابر با ۶٬۸۱۴ نفر بوده ‌است. گویش مردم این شهر لری می‌باشد.

منطقه تفریحی تپه قلات کوه گل کوه دنا چشمه میشی، چشمه سه(چشمه سیاه)،بن رود که منطقه ای بسیار زیباست، تنگرا که یکی از زیباترین مناطق می باشد،اشکفتوی،چشمه زنگویی،آبشار بریدون،لهوس،چشمه نمک کوه گل،دریاچه کوه گل منطقه برف کرمو، قله قلم، باغات انگور و سیب و گردو دشتک آبشار دره ناری بن رود و روستای کوخدان کریک تنگ کلنجه، کوه گل، تنگ حراء، توفال، آبشار بلیو، قله دنا، مورگل، قزل قله و...

این شهر در دامنه کوه دنا بلندترین کوه رشته‌کوه زاگرس واقع می‌باشد و منطقه‌ای گردشگری به‌شمار می‌آید.از جمله مناطق گردشگاهی این شهر می‌توان به کوه گل - چشمه میشی –دشتک - بن رود و بندان اشاره کرد. شهر سی سخت با مساحت تقریبی ۵/۲ کیلومتر مربع در دامنه کوه ۴٬۴۰۹ متری دنا واقع گردیده‌ است برای مسافرت به این شهر می‌توان از جاده یاسوج به سی سخت استفاده کرد.و یا از اصفهان-سمیرم-سی سخت به این شهر رسید (اصفهان - سمیرم اتوبان است).

اقلیم سی‌سخت تحت تأثیر کوهستان دنا سردسیری است و قسمتی از پائیز و سرتاسر زمستان از برف پوشیده‌است. و همین امر موجب پر آبی منطقه سی‌سخت است. و جویبارها و چشمه‌سارهای دائمی از مناطق برفی سرازیر شده و منطقه را سیراب می‌سازد. شهر سی سخت به سبب موقعیت جغرافیایی و قرارگیری در دامنه کوه دنا دارای هوای مطبوع و خوشایند، آب سالم، خوشگوار و فراوان است.

سی سخت شهری در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهریاسوج با جاذبه های گردشگری بکر و زیبایی قرار دارد.این شهر در دامنه کوه دنا بلندترین کوه رشته‌کوه زاگرس واقع  بوده  و منطقه‌ای گردشگری به‌شمار می‌آید. از جمله مناطق گردشگاهی این شهر می‌توان به کوه گل-چشمه میشی-دشتک-بن رود و بندان اشاره کرد.برای مسافرت به این شهر می‌توان از جاده یاسوج به سی سخت استفاده کرد.و یا از اصفهان-سمیرم-سی سخت به این شهر رسید.

سی سخت دارای پیشینه تاریخی بسیار قدیمی است و سابقه سکونت در شهر سی سخت به قبل از اسلام برمیگردد. وجه تسمیه سی سخت را این طور بیان می کنند: در زمانی که کیخسرو پادشاه کیانی ایران به همراه ۳۰ تن از پهلوانان خود از جمله بیژن از راه تل خسرو که قبل از شهر یاسوج و تقریبا در ۴ کیلومتری یاسوج واقع شده به یکی از روستاهای فعلی سی سخت به نام کوخدان که در قدیم به کومه دان مشهور بوده، میرسند، شب را در آنجا توقف کرده و صبح روز بعد پس از عبور از سی سخت، کیخسرو از یارانش جدا شده.

یاران کیخسرو در گردنه ۴۰۰۰ متری دچار برف و سرما گردیده و بر اثر برف و سرما و کولاک از بین رفته اند به همین دلیل این گردنه را به یاد بیژن پهلوان نامی لشکر کیخسرو، بیژن و این دیار را سی سخت نامیدند، یعنی جایی که سی مرد سخت از سرما و کولاک برف از دنیا رفته اند.

از طرفی آثار سفالی تمدنهای قدیمی در حفاریهای این شهر به وفور یافت شده است، گورهای انسانی با قدمت ۳۰۰۰سال قبل از میلاد در این شهر اخیرا کشف گردیده. در تل اسپید آثاری از هزاره اول تا دوره ساسانی و تا دوره صفوی شناسایی شده و این تپه در آثار تاریخ ملی به ثبت رسیده است. همچنین تل قلات که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده  دارای آثاری از دوران سلجوقی تا قاجاریه است.

سابقه روستایی سی سخت به ۱۳۵ سال قبل برمیگردد و در سال ۱۳۶۲ به جمع شهرهای کشور پیوستاین شهر سالانه شاهد بازدید گردشگران داخلی و خارجی فراوانی است.چشمه میشی: بزرگترین و پرآب‌ترین چشمه‌اش چشمه «بشو = Bocu» یا چشمه میشی است که در پائین گردنه بیژن قرار گرفته وآب آن با وجود تامین آب آشامیدنی شهر،زمینهای زراعی ده بزرگ سی‌سخت را نیز آبیاری می‌کند.

چشمه سرد: واقع در منطقه کوه گل شهر سی سخت.چشمه طوف: مشرف بر شهر توریستی سی سخت. این چشمه در مسیر صعود به قله دنا قرار دارد. این چشمه در تمام فصول سال دارای آبی گوارا و خنک است.چشمه تاگی: دارای آبی خنک و گوارا که عطش کوهنوردان را بر طرف می‌کند.. از آب این چشمه برای آبیاری باغات انگور و سیب و گردوی منطقه استفاده می‌شود.