قلعه خشتی نوش آباد

Brick castle Nooshabd

قلعه خشتی نوش آباد مربوط به دوره سلجوقیان -دوره تیموریان- دوره صفوی است و در شرق شهر تاریخی نوش‌آباد واقع است، داخل شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۱۴۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این قلعه از مستحکم‌ترین و زیباترین قلعه‌های دفاعی از مصالح خشت و گل است. در راستای شرقی–غربی و با دیواره‌های ضخیم ۴ تا ۵ متری و وسعتی بیش از یک هکتار و با ۹ برج دیده‌بانی بنا گردیده است. برخی آن را از آثار دوره سلجوقی و ایلخانی می‌دانند، ضمن آنکه گنجینه‌ای از مسکوکات دوره صفوی در آن پیدا شده و از دوره قاجار محل سکونت خاندان فرزین بوده است.

در بین برج‌ها، دیوارهای قطور گلین احداث شده است. بنای مذکور دارای دو ورودی یکی در شمال شرقی و دیگری در شمال غربی است. ورودی شمال غربی اصلی بوده و دارای مستحدثات خاص و مربوط به خود را داشته، و ورودی دیگر الحاقی بوده و در زمانهای اخیر به وجود آمده است.

این قلعه خشتی دژ نظامی بوده که در اعصار بعدی کاربری مسکونی پیدا کرده است و به طور کلی به منظور دفاع از مال و ناموس اهالی به هنگام هجوم یاغیان به وجود آمده و در هنگام حمله دشمن، اهالی اموال ارزشمند خود را به اتفاق خانواده‌های خود به درون قلعه آورده و خود را از بلاها مصون داشته و بوسیله دیوارهای ضخیم و برج‌های بلند به دفاع می‌پرداختند.

زمانی در اثر نفوذ سیلاب به داخل قلعه قسمت‌هایی از آن تخریب شده است. این اثر تاریخی مورد بررسی مقدماتی باستان‌شناسی قرار گرفته و نیازمند مطالعات جامع است.

قلعه خشتی یا قلعه اربابی در حاشیه شرقی شهر نوش آباد واقع شده است. این قلعه ۸ برج دیدبانی و دو در ورودی دارد؛ به دلیل سیلاب‌هایی که روزگاری نوش‌آباد را دربر گرفته بود، امارات و بناها و شاه نشین های این قلعه به کلی ویران شده است. به گزارش محققان خاک مورد نظر جهت ساخت قلعه از کندن شهر زیر زمینی اویی و آوردن خاک آن به این نقطه ساخته شده ، با این کار هم قلعه ساخته شده و هم خاک های اضافی شهر مخفی بدون شک بر انگیز بودن جابه جا می شده است .و کسی بجز مردمان آن شهر از آن اطلاع پیدا نمی کردند و قدمت قلعه به دوران سلجوقی می رسد.